Czy wiecie, że…. - palemka wielkanocna

Palma, palemka wielkanocna już od średniowiecza jest symbolem Niedzieli Palmowej. Początkowo robiono je głównie z wierzby, która oznacza nieśmiertelność duszy. Dawniej gałązki ścinano już w Popielec i trzymano w wodzie. Kiedy wypuściły pierwsze pączki wplatano w nie bukszpan, barwinek, cisinę, borowinę i gałązki tui, czyli roślin „wiecznie zielonych”.

palemka wielkanocna kielce

Dużą popularnością w Polsce cieszą się tzw. palmy wileńskie, zwane też wałkami. To barwne słupki o różnym przekroju i wysokości, które są umocowane na patyku. Doń przywiązuje się suszone kwiaty, trawy, mech itp.

Z palmą wielkanocną wiązały się liczne wierzenia i obrzędy ludowe. W całej Polsce przypisywano poświęconym gałązkom niezwykłe właściwości ochronne, życiodajne, zdrowotne, a nawet magiczne. W centralnej i wschodniej Polsce po powrocie do domu, dotykano się palemkami. Miało to zapewnić zdrowie, siłę, dostatek a nawet urodę.

Na wsiach kropiono nimi dom i obejście, a także wszelki żywy inwentarz. Na Pomorzu i Kaszubach rybacy przywiązywali kawałki poświęconych gałązek do swych sieci w intencji bezpiecznych i obfitych połowów.

Kolejnym obyczajem znanym już w XVI wieku było połykanie tzw. baziowych „kotków”. Miało to zapobiec bólom głowy, gardła i brzucha.

Poświęcone gałązki traktuje się z szacunkiem. Dawniej wkładano je za obraz lub chowano w bezpieczne miejsce, gdzie przed kolejną Niedzielą Palmową wrzucano do pieca i zastępowano nowymi. Spalanie palemek wielkanocnych odbywa się także w Wielką Sobotę, zaś uzyskany z nich popiół wykorzystuje się za rok w Środę Popielcową.

Odbywają się także konkursy na najpiękniejszą i najwyższą palmę. Najbardziej znane mają miejsce w Lipnikach Łysych (Kurpie) i Lipnicy Murowanej (Małopolska). Prawdziwe kolosy osiągają nawet 30 metrów długości.

Anna Stanisławska 31.03.2012
źródło: Ogrodowska B., „Zwyczaje obrzędy i tradycje w Polsce”, Warszawa 2001
fot.kurierwileski.lt

Redakcja serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść opublikowanych komentarzy. Osoby zamieszczające wypowiedzi naruszające prawo lub prawem chronione dobra osób trzecich mogą z tego tytułu ponieść odpowiedzialność cywilną lub karną. Ponadto redakcja zastrzega sobie prawo do usuwania komentarzy wulgarnych, zawierających linki lub nieodnoszących się do treści merytorycznej itp.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------