Każdego dnia rak szyjki macicy zabija pięć Polek. Choroba, która jest uleczalna zbiera swoje żniwo wśród kobiet niezależnie od ich wieku. Tymczasem wystarczy regularnie, najlepiej raz do roku, wykonywać cytologię. Te badania mogą uratować nam życie.
Przekonała się o tym Ida Karpińska, prezes Ogólnopolskiej Organizacji Kwiat Kobiecości. – Parę lat temu zachorowałam na raka szyjki macicy. To była trudna walka. Operacja, chemioterapia, naświetlania, brachyterapia… Przeszłam przez wiele etapów, które były dla mnie niezwykle ciężkie, walka trwała półtora roku. Dziś wiem jedną rzecz: badanie cytologiczne, które wtedy zrobiłam, uratowało mi życie – zapewnia. Gdy usłyszała od lekarza słowo-wyrok: „rak” miała… 34 lata.
Pozytywnym „skutkiem ubocznym” choroby jest Kwiat Kobiecości. Organizacja na rzecz walki z rakiem szyjki macicy i rakiem jajnika, z którą dziś i w porozumieniu z licznymi partnerami Stowarzyszenie PROREW realizuje w Świętokrzyskiem kampanię społeczną „Jestem kobietą, więc idę. Cytologia”.
Brak czasu na badania
Polska jest jednym z krajów UE, gdzie liczba zachorowań na raka szyjki macicy i śmiertelność jest największa. Jak to możliwe? Powodów, dla których się nie badamy jest kilka. Według raportu Siemens „Dlaczego Polki nie robią badań cytologicznych” dla ponad połowy pytanych barierą jest wstyd przed wizytą u ginekologa. Często tłumaczymy się też „ważniejszymi sprawami” i „brakiem czasu”. Tematu profilaktyki raka szyjki macicy nie poruszamy w gronie rodziny i przyjaciół. Obawiamy się też bólu podczas badania i jego wyniku. Tymczasem 60 proc. przypadków raka szyjki macicy rozpoznaje się w Polsce zbyt późno.
Rak szyjki macicy nie jest dziedziczny, ani uwarunkowany genetycznie. To konsekwencja przewlekłego zakażenia niektórymi typami powszechnie występującego wirusa HPV (brodawczaka ludzkiego). Szacuje się, że to zakażenie dotyka przynajmniej raz w życiu nawet 80 proc. kobiet. Do zakażenia dochodzi najczęściej podczas stosunku seksualnego. Choroba rozwija się latami, nie dając na początku żadnych objawów. Co ważne, nowotwór we wczesnym stadium jest uleczalny.
Jak się chronić?
Badania cytologiczne to dziś najbardziej skuteczne narzędzie wykrywania stanów przedrakowych szyjki macicy. Jest bezbolesne, szybkie i proste. Polega na pobraniu przez lekarza ginekologa lub pielęgniarkę wymazu z szyjki macicy. Cytologia powinna być wykonywana nie rzadziej niż co trzy lata. Zaleca się jednak badania raz do roku.
Warto też pomyśleć o szczepieniu przeciwko onkogennym typom wirusa HPV. Szczepić można kobiety i dziewczęta powyżej 10 roku życia. Połączenie regularnie wykonywanych badań oraz szczepienia przeciwko wirusowi HPV jest obecnie najskuteczniejszą formą ochrony przed rakiem szyjki macicy.
12,5 tys. kobiet
Projekt „Jestem kobietą, więc idę. Cytologia” skierowany jest do pań w wieku 25-59 lat, mieszkanek Kielc i Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego, czyli gmin: Sitkówka-Nowiny, Strawczyn, Zagnańsk, Piekoszów, Morawica, Miedziana Góra, Masłów, Górno, Daleszyce, Chmielnik, Chęciny.
Do maja 2019 roku Stowarzyszenie PROREW wspólnie z partnerami przebada blisko 12,5 tys. kobiet, zapewniając także bezpłatny transport na badania i z powrotem lub umożliwiając wykonanie cytologii na miejscu. Zorganizuje również spotkania edukacyjne, także dla tysiąca mężczyzn. – Ich celem jest przede wszystkim zwiększenie świadomości na temat konieczności poddawania się badaniom profilaktycznym, a także próba zachęcenia panów do motywowania żon i córek do wykonywania regularnej cytologii. Spotkania zorganizujemy w każdym sołectwie – zapowiada Marcin Agatowski, prezes Stowarzyszenia PROREW.
Kobiety kobietom
W 2014 roku (brak nowszych danych) w województwie świętokrzyskim zarejestrowano ponad 5,6 tys. zachorowań na nowotwory złośliwe. Co dziesiąty rozpoznany u kobiet to rak szyjki macicy. I każdego roku stwierdza się 70 nowych zachorowań na ten nowotwór. Niestety wciąż zbyt rzadko decydujemy się na badania. Na cytologię w ramach Populacyjnego Programu Profilaktycznego Wykrywania Raka Szyjki Macicy zgłasza się w Kielcach zaledwie 30 proc. kobiet w wieku 25-59 lat. Podobnie sytuacja wygląda na terenie KOF.
– Dziewczyny! Drogie Panie! Badajcie się i namawiajcie do badań swoje mamy, babcie, córki, przyjaciółki! Rak szyjki macicy jest uleczalny! Wystarczy zgłosić się na szybką, prostą i bezbolesną cytologię, by uratować życie. Wizytę u ginekologa wpisałam już do swojego kalendarza, a Ty? – zachęca Sandra Drabik, ambasadorka kampanii.
Więcej informacji na temat raka szyjki macicy i samego projektu, w tym adresy gabinetów oferujących bezpłatne badania cytologiczne oraz harmonogram spotkań w poszczególnych gminach już wkrótce będzie można znaleźć na stronie jestemkobietacytologia.org
Kampanię „Jestem kobietą, więc idę. Cytologia” patronatem honorowym objęli Wojewoda Świętokrzyski, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, Starosta Kielecki, Prezydent Kielc oraz burmistrzowie i wójtowie gmin należących do Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego.
